In Rantepao en omgeving
Door: Loek
Blijf op de hoogte en volg Loek
13 Juni 2015 | Indonesië, Rantepao
Rantepao
Vrijdag 12 juni 2015
's Morgens op tijd weer ontbijt, stelde weinig voor, toast met boter en jam en koffie.
Daarna naar de hoofdstraat lopen om te zien of we iets konden uitvogelen waar een traditionele Toraja-begrafenis zou zijn.
Even voor de onwetenden onder ons: Een traditionele Toraja begrafenis, en vooral een grote, bestaat uit de aanwezigheid van heel veel mensen, hele families, die voor de familie van de overledene iets meebrengt als geschenk, en voor de meeste families bestaat dit geschenk uit sigaretten, eetwaar, drank, levende varkens tot complete buffels die tijdens de dagen van de plechtigheid ter plaatse worden geslacht en opgegeten door alle bezoekers. Om alles uit te leggen is teveel voor dit verslag, dus zoek maar eens op internet naar de details.
De dag dat Robert en ik in Rantepao aankwamen waren er al diverse aanbiedingen naar ons toe gekomen voor bezoek aan een begrafenis de volgende dag, maar voor begeleiding moesten ze dan wel zo'n 1 tot 1,5 miljoen hebben, en dat werd ons toch wel even te hoog, want als we de locatie weten, lukt het ons gerust wel zelf.
En dat lukte, want aangekomen bij de hoofdstraat duurde het geen 10 minuten of er keerde in het drukke verkeer aarzelend een Toyota Kijang, en bleef half een beetje bij ons hangen. Navraag bracht aan het licht dat hij ons wel wilde rijden. De chauffeur zag er wel symphatiek uit, en na de prijs voor een volledige dag overeengekomen te zijn stapten we in. Zijn naam is een aardig Nederlands-klinkende: Martin.
Nu hadden we de avond tevoren van een Spaans stel te horen gekregen waar zij naar een begrafenisritueel waren geweest, en dit noemden we op: Kapolang. Maar, gelukkig achteraf, kwam er een ander mannetje aangelopen die ons op de valreep nog probeerde te strikken. Hij begon over een grote begrafenis waarvan de tweede dag begon, en wel in Rembon. Oftewel: De man praatte zijn mond voorbij. In de auto heb ik dit aangegeven en de chauffeur zei dat dit best wel eens mogelijk zou kunnen zijn.
Na een tijdje richting dit dorpje gereden te hebben reed er voor ons uit plotseling een vrachtwagentje met mensen in de bak, en een varken erbij, keurig aan de poten gebonden en al aan een bamboestok gebonden,klaar om met twee man vervoerd te worden. Dat zag eruit alsof men naar een begrafenis ging! Dus, zoals dat heel normaal in indonesia gaat, want iedereen bemoeit zich met een ander: Even de vrachtauto laten stoppen en horen waar ze heen op weg waren. Inderdaad! Rembon!
Voordat we daar aankwamen zij we even gestopt bij een winkeltje waar Jakko even een slof sigaretten en 2 kilo suiker heeft gekocht: Ons kado voor de begrafenis.
Ook hebben Jakko en Andrea nog een Sarong gekocht, vooral belangrijk voor Andrea om om te doen zodat ze goed gekleed is voor de begrafenis.
Bij de begrafenislokatie aangekomen werd het drukker en drukker. We moesten nog een stuk naar beneden lopen via een betonpaadje en dat deden we in een soort 'varkens-file', want een boel mensen droegen levende varkens mee aan een bamboestok; een man voor en een man achter om deze te dragen. De varkens hingen dan rechtop aan een soort tuigje aan deze stok tussen hen in en lieten alles meestal gelaten over zich heen komen, niet wetend dat dit hun eindstation zou zijn.
Op de 'feestlocatie' aangekomen, passeerden we eerst een soort loket, waar alle giften werden geregistrerd van alle bezoekers, zodat de familie van de overledene kon zien welke familie of welke persoon wat als geschenk kwam aanbrengen. Jakko informeerde even of we door konden lopen, en dat mocht. Al verder doorlopend, werden we al gauw ontvangen door een van de vele gastvrouwen, herkenbaar in een kleurige blouse. Ze sprak aardig Engels, en begeleidde ons naar een vierkant plankier van ongeveer 4x4 meter, waar we konden plaatsnemen voor de koffie. We waren niet aan deze plaats gebonden, we mochten gaan en staan waar we wilden. We werden wel nog even rondgeleid door onze gastvrouw en kregen uitgelegd waar alles voor diende en waar de familie zat, enzovoort. We mochten zelfs naar de naaste familie en de lijkkist klimmen, want deze zaten bovenin een prachtig versierd verblijf, naast het plein waar bloederige taferelen zich afspeelden. We hebben dit bezoek vriendelijk afgeslagen, want ook al bedoelen ze het goed, je moet niet het onderste uit de kan willen en amicaal naar de hoofdpersonen van alle festiviteiten doorstampen was onze mening
Na de koffie dus uitgebreid rondgelopen. Op het centrale pleintje Was men juist bezig met het aan stukken hakken van twee buffelkadavers, die even daarvoor ter plaatse waren geofferd, aan de gigantische bloedplassen te zien waar het pleintje mee was gekleurd. De twee koppen lagen er bij, nietsziend een willekeurige richting uitstarend. Van een van dekoppen was het schedeldak met de hoorns al verwijderd, zodat de honderden vliegen zich heerlijk tegoed konden doen aan de blootliggende hersens.
Onder en achter de hokjes waar iedereen zat werden aan de lopende band varkens gedood en klaargemaakt voor de slacht; het doden ging snel, met een snelle steek net achter de voorpoot en schouderblad, het varken was dan in een minuutje dood. Als er veel bloed uit de wond kwam, geen probleem, dan ging gewoon de blote voet er even op. Het bloed in het varken wordt namelijk ook opgevangen en wordt wer gebruikt in de keuken. De voorbereiding voor het slachten bestond uit het afbranden van de haren, dit ging met een soort uit de kluiten gewassen dakbranders.
Het slachten ging snel en routineus, eerst in grote stukken, daarna bij de vele keukens werd het in kleinere stukken verwerkt. Bij de buffels worden de kelen doporgesneden, vandaar de grote plassen bloed op het plein.
Verdere 'juicy details' laat ik voor de meer weekhartigen in dit verhaal buiten beschouwing.
Na uitgebreid te hebben rondgezworven en hier en daar in de keukentjes gekeken te hebben gingen we terug naar ons 'hokje', waar inmiddels een andere familie was neergestreken. Ook geen probleem, gewoon erbij zitten. Na een kwartiertje stond de familie op, omdat het voor hun tijd was om hun offerdier te slachten.
Varkens waren er trouwens in vele maten, van kleintjes die aan een bamboepaal door twee man gedragen werden, tot grote beren die in een tuig door vier man werden meegesjouwd.
Ook mooi om te zien was de intocht van diverse grote families die veel geschenken meebrachten. Deze werden ge-introduceerd door een oud mannetje, traditioneel gekleed, en voorzien van schild en speer. Hij liep voor de groepen uit en deed een soort schuifeldansje onder het uitstoten van diverse klanken wat iets op lachen leek.
Ook waren de 'koffiedames' elke keer mooi om te zien. Als ze weer verse voorraden koffie en hapjes hadden, werd dit naar de mensen gebracht in statige optochten.
Na een tijdje gezeten te hebben werden we plotsklaps door een familie gevraagd om mee te eten. Achter een gordijn naast een keukentje zaten een paar familieleden; een paar oude dames, die Betelnoot zaten te kauwen en een paar slapende peutertjes. Onder veel belangstelling mochten we aanschuiven en kregen daar de meest verse varkenssateh die we ooit hadden gehad. Recht van het varken natuurlijk!
Na het eten was het tijd om te vertrekken. We zijn daarna naar Lemo gegaan, het dorpje met de bekende Tau-Tau poppen boven de rotsgraven. Helaas is een grot deel niet meer origineel, die zijn ooit al gestolen of verkocht. Hier en daar stond van een rotsgraf het deurtje half open, en kon je de bundel en botten zien liggen. Maar morgen gaan we naar Londa en omgeving, waar naar het schijnt dit allemaal nog wat extremer is. We zijn benieuwd.
's Avonds op tijd terug naar Rantepao gereden en gegeten in een klein restaurantje boven een kapsalon, op aanraden van onze driver. Zelf zouden we die nooit hebben gevonden.
Zaterdag 13 juni 2015
Vandaag gaan we naar Londa, daar zijn grotten die worden gebruikt als grafkamers voor veeeel overleden mensen. Ook de omgeving is rijkelijk voorzien van rotsgraven. In iedere grote rotswand zijn wel kamertjes uitgehouwen waar een of meerdere mensen in liggen. De vierkante gaten zijn afgesloten met deurtjes, van simple muliplex 'rest-timmerhout' tot prachtige deuren met houtsnijwerk. Deze rotsen liggen weer verspreid in een landschap vol met bossen en rijstvelden. Het was helaas niet al te best weer, mistig en regenachtig, maar dat mocht de pret niet drukken. Eerst de omgeving van Londa doorgereden, en gekeken bij een grote rots met graven, waarbij ook 2 mannen bezig waren een nieuw graf uit te hakken. Over het hakken van zo'n ruimte doen ze ongeveer 3 maanden. Ook in een 'vers gehakte' grafruimte gestaan, dit was een ruimte van ongeveer 9m3, ongeveer 1.60 meter hoog.
Ik moet zeggen: vakwerk. Keurig vierkant, en dat allemaal met het handje...geen machines!
In een nis aan de buitenkant van de rots lag nog een hoop vorige bewoners, allemaal schedels en beenderen. We konden helemaal los gaan met onze EHBO kennis van diverse soorten botten.
Daarna doorgereden naar Londa zelf, naar een rotswand en grotten waarin veel overledenen worden bijgezet en waar je ook gewoon in kan. We liepen tussen de grafkisten door, die in ieder hoekje en gaatje van de grot gestouwd waren, en daar lekker door lagen te rotten, totdat ze openbarsten en de inhoud er vrolijk uit komt rollen. Troost: tegen de tijd dat ze openbarsten is de inhoud al tot beenderen vergaan, maar het blijft een bizar gezicht. Verderop nog meer bizar. De kisten waren buiten in houten rekken van palen in de rotswand geplaatst, sommige stonden open en die lagen afgeladen vol met schedels, dijbenen, heiligbenen, ribben, en elk denkbaar bot dat maar in een menselijk lichaam zit. Je kon er lekker gezellig langslopen. Rondom dit alles stonden de mooi versierde draagbaren voor de kisten te vergaan, want die zijn voor eenmalig gebruik.
Na dit alles teruggereden naar Rantepao, afscheid genomen van onze chauffeur voor twee dagen, en 's avonds in Rantepao in een gezellig restaurant gegeten. Morgen reizen we al weer verder, met de lokale bus naar Tentena, bij Lake Poso. De bedoeling is daar te overnachten en dan per auto door naar Ampala, het havenstadje vanwaar boten vertrekken richting ons volgende hoofddoel: Togean Islands.
Vrijdag 12 juni 2015
's Morgens op tijd weer ontbijt, stelde weinig voor, toast met boter en jam en koffie.
Daarna naar de hoofdstraat lopen om te zien of we iets konden uitvogelen waar een traditionele Toraja-begrafenis zou zijn.
Even voor de onwetenden onder ons: Een traditionele Toraja begrafenis, en vooral een grote, bestaat uit de aanwezigheid van heel veel mensen, hele families, die voor de familie van de overledene iets meebrengt als geschenk, en voor de meeste families bestaat dit geschenk uit sigaretten, eetwaar, drank, levende varkens tot complete buffels die tijdens de dagen van de plechtigheid ter plaatse worden geslacht en opgegeten door alle bezoekers. Om alles uit te leggen is teveel voor dit verslag, dus zoek maar eens op internet naar de details.
De dag dat Robert en ik in Rantepao aankwamen waren er al diverse aanbiedingen naar ons toe gekomen voor bezoek aan een begrafenis de volgende dag, maar voor begeleiding moesten ze dan wel zo'n 1 tot 1,5 miljoen hebben, en dat werd ons toch wel even te hoog, want als we de locatie weten, lukt het ons gerust wel zelf.
En dat lukte, want aangekomen bij de hoofdstraat duurde het geen 10 minuten of er keerde in het drukke verkeer aarzelend een Toyota Kijang, en bleef half een beetje bij ons hangen. Navraag bracht aan het licht dat hij ons wel wilde rijden. De chauffeur zag er wel symphatiek uit, en na de prijs voor een volledige dag overeengekomen te zijn stapten we in. Zijn naam is een aardig Nederlands-klinkende: Martin.
Nu hadden we de avond tevoren van een Spaans stel te horen gekregen waar zij naar een begrafenisritueel waren geweest, en dit noemden we op: Kapolang. Maar, gelukkig achteraf, kwam er een ander mannetje aangelopen die ons op de valreep nog probeerde te strikken. Hij begon over een grote begrafenis waarvan de tweede dag begon, en wel in Rembon. Oftewel: De man praatte zijn mond voorbij. In de auto heb ik dit aangegeven en de chauffeur zei dat dit best wel eens mogelijk zou kunnen zijn.
Na een tijdje richting dit dorpje gereden te hebben reed er voor ons uit plotseling een vrachtwagentje met mensen in de bak, en een varken erbij, keurig aan de poten gebonden en al aan een bamboestok gebonden,klaar om met twee man vervoerd te worden. Dat zag eruit alsof men naar een begrafenis ging! Dus, zoals dat heel normaal in indonesia gaat, want iedereen bemoeit zich met een ander: Even de vrachtauto laten stoppen en horen waar ze heen op weg waren. Inderdaad! Rembon!
Voordat we daar aankwamen zij we even gestopt bij een winkeltje waar Jakko even een slof sigaretten en 2 kilo suiker heeft gekocht: Ons kado voor de begrafenis.
Ook hebben Jakko en Andrea nog een Sarong gekocht, vooral belangrijk voor Andrea om om te doen zodat ze goed gekleed is voor de begrafenis.
Bij de begrafenislokatie aangekomen werd het drukker en drukker. We moesten nog een stuk naar beneden lopen via een betonpaadje en dat deden we in een soort 'varkens-file', want een boel mensen droegen levende varkens mee aan een bamboestok; een man voor en een man achter om deze te dragen. De varkens hingen dan rechtop aan een soort tuigje aan deze stok tussen hen in en lieten alles meestal gelaten over zich heen komen, niet wetend dat dit hun eindstation zou zijn.
Op de 'feestlocatie' aangekomen, passeerden we eerst een soort loket, waar alle giften werden geregistrerd van alle bezoekers, zodat de familie van de overledene kon zien welke familie of welke persoon wat als geschenk kwam aanbrengen. Jakko informeerde even of we door konden lopen, en dat mocht. Al verder doorlopend, werden we al gauw ontvangen door een van de vele gastvrouwen, herkenbaar in een kleurige blouse. Ze sprak aardig Engels, en begeleidde ons naar een vierkant plankier van ongeveer 4x4 meter, waar we konden plaatsnemen voor de koffie. We waren niet aan deze plaats gebonden, we mochten gaan en staan waar we wilden. We werden wel nog even rondgeleid door onze gastvrouw en kregen uitgelegd waar alles voor diende en waar de familie zat, enzovoort. We mochten zelfs naar de naaste familie en de lijkkist klimmen, want deze zaten bovenin een prachtig versierd verblijf, naast het plein waar bloederige taferelen zich afspeelden. We hebben dit bezoek vriendelijk afgeslagen, want ook al bedoelen ze het goed, je moet niet het onderste uit de kan willen en amicaal naar de hoofdpersonen van alle festiviteiten doorstampen was onze mening
Na de koffie dus uitgebreid rondgelopen. Op het centrale pleintje Was men juist bezig met het aan stukken hakken van twee buffelkadavers, die even daarvoor ter plaatse waren geofferd, aan de gigantische bloedplassen te zien waar het pleintje mee was gekleurd. De twee koppen lagen er bij, nietsziend een willekeurige richting uitstarend. Van een van dekoppen was het schedeldak met de hoorns al verwijderd, zodat de honderden vliegen zich heerlijk tegoed konden doen aan de blootliggende hersens.
Onder en achter de hokjes waar iedereen zat werden aan de lopende band varkens gedood en klaargemaakt voor de slacht; het doden ging snel, met een snelle steek net achter de voorpoot en schouderblad, het varken was dan in een minuutje dood. Als er veel bloed uit de wond kwam, geen probleem, dan ging gewoon de blote voet er even op. Het bloed in het varken wordt namelijk ook opgevangen en wordt wer gebruikt in de keuken. De voorbereiding voor het slachten bestond uit het afbranden van de haren, dit ging met een soort uit de kluiten gewassen dakbranders.
Het slachten ging snel en routineus, eerst in grote stukken, daarna bij de vele keukens werd het in kleinere stukken verwerkt. Bij de buffels worden de kelen doporgesneden, vandaar de grote plassen bloed op het plein.
Verdere 'juicy details' laat ik voor de meer weekhartigen in dit verhaal buiten beschouwing.
Na uitgebreid te hebben rondgezworven en hier en daar in de keukentjes gekeken te hebben gingen we terug naar ons 'hokje', waar inmiddels een andere familie was neergestreken. Ook geen probleem, gewoon erbij zitten. Na een kwartiertje stond de familie op, omdat het voor hun tijd was om hun offerdier te slachten.
Varkens waren er trouwens in vele maten, van kleintjes die aan een bamboepaal door twee man gedragen werden, tot grote beren die in een tuig door vier man werden meegesjouwd.
Ook mooi om te zien was de intocht van diverse grote families die veel geschenken meebrachten. Deze werden ge-introduceerd door een oud mannetje, traditioneel gekleed, en voorzien van schild en speer. Hij liep voor de groepen uit en deed een soort schuifeldansje onder het uitstoten van diverse klanken wat iets op lachen leek.
Ook waren de 'koffiedames' elke keer mooi om te zien. Als ze weer verse voorraden koffie en hapjes hadden, werd dit naar de mensen gebracht in statige optochten.
Na een tijdje gezeten te hebben werden we plotsklaps door een familie gevraagd om mee te eten. Achter een gordijn naast een keukentje zaten een paar familieleden; een paar oude dames, die Betelnoot zaten te kauwen en een paar slapende peutertjes. Onder veel belangstelling mochten we aanschuiven en kregen daar de meest verse varkenssateh die we ooit hadden gehad. Recht van het varken natuurlijk!
Na het eten was het tijd om te vertrekken. We zijn daarna naar Lemo gegaan, het dorpje met de bekende Tau-Tau poppen boven de rotsgraven. Helaas is een grot deel niet meer origineel, die zijn ooit al gestolen of verkocht. Hier en daar stond van een rotsgraf het deurtje half open, en kon je de bundel en botten zien liggen. Maar morgen gaan we naar Londa en omgeving, waar naar het schijnt dit allemaal nog wat extremer is. We zijn benieuwd.
's Avonds op tijd terug naar Rantepao gereden en gegeten in een klein restaurantje boven een kapsalon, op aanraden van onze driver. Zelf zouden we die nooit hebben gevonden.
Zaterdag 13 juni 2015
Vandaag gaan we naar Londa, daar zijn grotten die worden gebruikt als grafkamers voor veeeel overleden mensen. Ook de omgeving is rijkelijk voorzien van rotsgraven. In iedere grote rotswand zijn wel kamertjes uitgehouwen waar een of meerdere mensen in liggen. De vierkante gaten zijn afgesloten met deurtjes, van simple muliplex 'rest-timmerhout' tot prachtige deuren met houtsnijwerk. Deze rotsen liggen weer verspreid in een landschap vol met bossen en rijstvelden. Het was helaas niet al te best weer, mistig en regenachtig, maar dat mocht de pret niet drukken. Eerst de omgeving van Londa doorgereden, en gekeken bij een grote rots met graven, waarbij ook 2 mannen bezig waren een nieuw graf uit te hakken. Over het hakken van zo'n ruimte doen ze ongeveer 3 maanden. Ook in een 'vers gehakte' grafruimte gestaan, dit was een ruimte van ongeveer 9m3, ongeveer 1.60 meter hoog.
Ik moet zeggen: vakwerk. Keurig vierkant, en dat allemaal met het handje...geen machines!
In een nis aan de buitenkant van de rots lag nog een hoop vorige bewoners, allemaal schedels en beenderen. We konden helemaal los gaan met onze EHBO kennis van diverse soorten botten.
Daarna doorgereden naar Londa zelf, naar een rotswand en grotten waarin veel overledenen worden bijgezet en waar je ook gewoon in kan. We liepen tussen de grafkisten door, die in ieder hoekje en gaatje van de grot gestouwd waren, en daar lekker door lagen te rotten, totdat ze openbarsten en de inhoud er vrolijk uit komt rollen. Troost: tegen de tijd dat ze openbarsten is de inhoud al tot beenderen vergaan, maar het blijft een bizar gezicht. Verderop nog meer bizar. De kisten waren buiten in houten rekken van palen in de rotswand geplaatst, sommige stonden open en die lagen afgeladen vol met schedels, dijbenen, heiligbenen, ribben, en elk denkbaar bot dat maar in een menselijk lichaam zit. Je kon er lekker gezellig langslopen. Rondom dit alles stonden de mooi versierde draagbaren voor de kisten te vergaan, want die zijn voor eenmalig gebruik.
Na dit alles teruggereden naar Rantepao, afscheid genomen van onze chauffeur voor twee dagen, en 's avonds in Rantepao in een gezellig restaurant gegeten. Morgen reizen we al weer verder, met de lokale bus naar Tentena, bij Lake Poso. De bedoeling is daar te overnachten en dan per auto door naar Ampala, het havenstadje vanwaar boten vertrekken richting ons volgende hoofddoel: Togean Islands.
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley
